Sedam punih vekova je prošlo od kako je kralj Milutin, najveći zadužbinar istočno hrišćanskog sveta svoga vremena, na levoj obali Gračanke sagradio velelepnu Gračanicu. Od kada je sazdan predanošću neimara i darovitošću ktitora, manastir Gračanica kao svedok minulih vekova predstavljao je neiscrpnu inspiraciju umetnicima i pesnicima koji su nadahnuti božanskom lepotom Milutinove zadužbine četkicom oslikavali najbolje radove, a perom ispisali najlepše stihove.
Arhiv Kosova i Metohije ,Društvo prijatelja manastira Sv. Arhangela kod Prizrena i Dom kulture„Gračanica“ organizuju izložbu „Manastir Gračanica na starim razglednicama i fotografijama“.
Prva posleratna izložba koju organizuje Arhiv Kosova i Metohije se nakon premijere u Gračanici seli u Dušanovu zadužbinu kraj Bistice. Postavka se sastoji od 56 različitih, većinom neobjavljenih razglednica i fotografija, koje predstavljaju jedinstveno fotografsko putovanje od 1878. do 1989. godine. Pomenuti ilustrovani materijal prikupljen je u: Državnom arhivu Srbije, Arhivu Jugoslavije, Istorijskom muzeju Srbije, Narodnom i Etnografskom muzeju u Beogradu, kao i Narodnoj biblioteci Srbije. Svoje kolekcije ustupili su i kolekcionari sa prostora Kosova i Metohije.
O izložbenoj postavci koja predstavlja uvertiru za buduću fotomonografiju manastira Gračanice, jeromonah Isidor (Jagodić), zamenik rektora Srpske Pravoslavne Bogoslovije Sv. Kirila i Metodija u Prizrenu, kaže sledeće: „Posebno mesto među tim delovima neba na zemlji zauzima čudesna lepotica i riznica skrivene lepote – dostojanstvena Gračanica. Satkana da bude prostor – niti samo od zemlje, niti samo od neba, već od jednog i drugog, postala je fascinacija mnogima. Iskreno verujem da nema čoveka, ma koje vere ili nacije bio, da mu pred Gračanicom nije zaigralo srce i da nije duboko uzdahnuo zadivljen njenom lepotom.“
Arhiv Kosova i Metohije u cilju očuvanja istorijske i kulturne baštine na Kosovu i Metohiji pokrenuo je niz aktivnosti koje podrazumevaju prikupljanje, čuvanje i sistematizaciju građe na prostoru svog delovanja. Krajem prošle godine Arhiv je pokrenuo svoju izdavačku delatnost i objavio knjigu Stojana Zafirovića, „Moje službovanje u Staroj Srbiji u vreme poslednjih godina turske vladavine“, priredili Slaviša Nedeljković i Aleksandra Novakov.
Svečano otvaranje izložbe je u subotu, 8. aprila 2023. godine od 13 časova u porti Manastira Svetih Arhangela kod Prizrena.
Pokrovitelji izložbe su: Ministarstvo kulture Republike Srbije, Kancelarija za Kosovo i Metohiju uz nesebičnu podršku Eparhije raško-prizrenske.
