Preostali Srbi na Kosovu i Metohiji u svakodnevnoj borbi za opstanak pokušavaju da obnove i duhovni život. U Izvoru kod Novog Brda, na zidinama srednjovekovne crkve, danas na Petrovdan, nakon 100 godina, služena je liturgija.
Na prostoru Novog Brda sačuvani su tragovi više od 20 pravoslavnih svetinja. Na neke od njih naišlo se u potrazi za dragocenim metalima a druge su otkrivene arheološkim istraživanjem. U otkrivenim ostacima crkve Svete Petke presečen je kolač i pročitana molitva.
“Namera svega ovog jeste obnavljanje duhovnog života i ostanak Srba na ovim prostorima. Inače, selo Izvor je najstarije selo u opštini Novo Brdo i ovo će postati tradicija od ove godine”, kaže žiteljka sela Izvor Milica Jovanović.
Žitelji Izvora, Prekovca, Paralova, Labjana nemaju nameru da se zaustave samo kod crkve Svete Petke. Nedaleko od nje su i tragovi crkve Svetog Nikole i Presvete Bogorodice.
“Gde god da zagrebemo ovde u Novom Brdu naći ćemo jedno ovakvo mesto. Naći ćemo jednu crkvu. Ako je Prizren carski grad imao 365 crkava, zamislite koliko je crkava imao najveći grad u Evropi”, rekao je paroh novobrdski Steva Mitrić.
U Izvoru i Novom Brdu nemaju tačan datum gradnje Crkve Svete Petke, kao ni drugih u okolini. Istraživači su do nekih naznaka ipak došli.
“Sama činjenica što je ova crkva ukopana u zemljištu govori da je sagrađena još u tursko vreme, jer u tursko vreme nisu smeli javno da grade crkvene objekte i da bode oči Turcima, zato su one više bile ukopane u zemlji, samo je krov virio iznad zemlje”, objašnjava istraživač Stanislav Kojić.
Postojeće crkve i tragovi nekadašnjih, svedoče o Srbima u Kosovskom Pomoravlju. Trenutno u tom delu Kosova i Metohije živo je 30 crkava uz dva manastira, u Dragancu i Korminjanu.