„S obzirom na trenutnu situaciju na terenu, okolnosti ne dozvoljavaju organizaciju i održavanje izbora na Severu u skladu sa standardima za slobodne i fer izbore“, ocenjuje nevladina organizacija „Demokratija na delu“, koja redovno prati izborne procese.
Centralna izborna komisija pre nešto manje od mesec dana, tačnije 9. marta, zvanično je započela predizborne aktivnosti prema operativnom planu za vanredne izbore u četiri opštine na Severu Kosova zakazane za 23. april.
Radi se o odloženom datumu za izbore, jer su prethodno bili planirani za decembar.
Izbori su zakazani nakon što su Srbi sa Severa, novembra meseca prošle godine, napustili kosovske institucije, uključujući opštine, kosovsku vladu, skupštinu, ali i opštinske izborne komisije.
Kako je nakon toga Priština raspisala lokalne izbore za Sever, na mesta četiri predsednika opštinskih izbornih komisija postavljeni su vršioci dužnosti iz drugih sredina.
Njihov prvi dolazak u Kancelarije OIK-a na Severu, sa namerom da počnu sa pripremama izbora, bio je početak novih decembarskih tenzija i razlog za odlaganje datuma izbora.
Srpska lista je ubrzo po raspisivanju ovih izbora saopštila da na njima neće učestvovati.
Isto su poručili i 9. marta, odnosno, nakon odlaganja datuma za održavanje izbora, tražeći da se ispune njihovi zahtevi – formira Zajednica srpskih opština i povuku specijalne jedinice sa Severa.
Na predstojećim izborima u četiri opštine na Severu iz srpske zajednice učestvovaće samo Aleksandar Jablanović kao kandidat Partije Kosovskih Srba za gradonačelnika Leposavića, i Slađana Pantović kao nezavisni kandidat za gradonačelnicu Zvečana.
Da za izbore za gradonačelnika Severne Mitrovice i Zubinog Potoka nema prijavljenih kandidata iz srpske zajednice, podsetila je i NVO Demokratija na delu ocenivši da ovakva situacija može da naruši legitimitet institucija koje bi se formirale nakon izbora, jer ne garantuje pošteno predstavljanje srpske zajednice.
Podsetili su i da su Srbi dali ostavke i u organima za upravljanje izborima, te kazali da se „zbog njihove nezainteresovanosti za prijavu“ CIK suočava sa izazovima u sprovođenju priprema za izbore.
Pobrojali su i druge probleme sa kojima se, kako navode, očekuje da će se CIK suočiti:
Nejasnoće u vezi sa korišćenjem postojećih biračkih centara, blagovremenim imenovanjem i obukom članova biračkih komisija, kao i nošenjem izbornog materijala.
Bezbednosnu situaciju na Severu, Demokratija na delu ocenjuje kao i dalje krhku, poručivši da su ostavke policajaca srpske nacionalnosti na Severu „značajan hendikep u garantovanju bezbednosti, posebno tokom izbornog procesa“.
Ukazuju na to da je stvaranje bezbednog okruženja suštinski preduslov za obezbeđivanje slobodnih i fer izbora.
DnD ujedno očekuje nisku izlaznost na lokalne izbore na Severu, a upravo kao rezultat faktora koje su pobrojali, što bi moglo, navode, da poruši legitimitet novih institucija koje bi se formirale nakon izbora 23. aprila.
„Stoga, s obzirom na trenutnu situaciju na terenu, DnD ocenjuje da okolnosti ne dozvoljavaju organizaciju i održavanje izbora na severu u skladu sa standardima za slobodne i fer izbore“, zaključila je NVO „Demokratija na delu“.
