Piše: Filip Radojević
Radio reportaža:
Na krajnjem severu Kosova i Metohije, uz desnu obalu reke Ibar nalazi se Lešak, malo naselje gradskog tipa u podnožju planine Kopaonik. Jedno od najstarijih naselja u državi Nemanjića dobilo je naziv po drvetu leska ili lijeska.
U svom srcu, izmestenu od gradske gužve i buke, Lešak čuva jednu od najlepših crkva na severu Kosova i Metohije posvećenu Uspenju Presvete Bogorodice. U njoj službuje otac Miroslav Popadić, koji tu živi sa porodicom.
Otac Miroslav nas dočekuje uz srdačnu dobrodošlicu, pozdravljajući nas najvećim hrišćanskim pozdravom „Hristos Voskrese“. Razgovor sa našim domaćinom započinjemo pričom o Lešku, starom naselju koje se prvi put pominje 1395. godine u povelji kneginje Milice, žene kneza Lazara. Kako saznajemo od oca Miroslava, ona je tada Lešak sa selom Ostraće priložila ruskom manastiru Svetog Pantelejmona na Svetoj Gori.
“ Drugi pisani trag, kako otac Miroslav navodi, potiče iz 1828. godine i nalazi se kod Vuka Karadžića koji je u „Danici“ pomenuo selo Lešak nakon što su ga Srbi oslobodili od Turaka” kaže otac Miroslav.
Naš sagovornik dalje priča da je sadašnja crkva podignuta na mestu stare, koja je nakon seobe Srba srušena.
“Neko vreme nije bilo crkve sve do 1925. godine, kada je zahvaljujući učitelju Petku Rakočeviću podignuta “crkva čerpićara”, dakle od lošeg materijala. Ona je stradala prilikom zemljotresa 1983. godine, da bi kasnije blagoslovom tadašnjeg našeg vladike, kasnije blaženopočivšeg Patijarha Pavla, ovde se izgradila današnja crkva koja je posvećena Uspenju Presvete Bogorodice“ objašnjava otac Miroslav.
Iako je posvećena Uspenju Presvete Bogorodice, ovde se drugog avgusta tradicionalno održava sabor Sv. Ilije, pa mnogi, kako otac Miroslav kaže, misle da je crkva posvećena Sv. Iliji.
Prema njegovim rečima na crkvi se stalno nešto dograđuje. Pre par godina je zahvaljući dobrovoljnim prilozima vernika, urađen ikonostas, a crkva je živopisana.
Na konstataciju da je ovo jedna od najlepših crkava na severu Kosova i Metohije, i da je upravo on najzaslušniji za to, otac Miroslav ostaje skroman i kaže da su i sveštenici pre njega vodili računa o crkvi, a moraće to da čine i oni koji dođu posle njega.
“Trudimo se da je ulepšamo i da je sa ponosom ističemo. I zaista svi koji dođu dive se lepoti i crkvene porte i same crkve” ističe otac Miroslav.
U crkvenoj porti, na više mesta se nalaze minujature najvažnijih kulturno-istorijskih spomenika, koje daju posebnu čar i lepotu porti.
“To je bila ideja mog sina Milutina koji je veroučitelj u Lešku” kaže naš domaćin. Dodajmo i to da je Milutin ujedno i pesnik, a njegova najzapaženija pesma je “Junaci sa Košara”.
Otac Miroslav je zadovoljan brojem vernika na liturgijama, naročito mlađima, dok su posleratne generacije kako kaže, nažalost izgubljene.
“Ali hvala Bogu, eto naša omladina je zaista divna, vratila se svojoj veri, svojoj crkvi, svojim korenima. Tako da je crkva uglavnom puna nedeljom i praznicima u poslednjih deset godina sigurno je da se narod vraća crkvi u sve većem broju” navodi otac Miroslav.
Pre dolaska u Lešak, otac Miroslav Popadić službovao je u crkvi Svetog Oca Nikolaja u Prištini dvadeset jednu godinu. Taj period otac Miroslav kaže da pamti po lepim, ali nažalost i po lošim trenucima.
“Sigurno Prištinu ću pamtiti po prvim danima kada sam došao, kako sam lepo prihvaćen od toga naroda tamo. Zaista tamo se narod se odazivao u crkvu mnogo bolje i mnogo više, možda nego na ovim prostorima, crkva je svake nedelje i svakog praznika bila puna, pa čak i radnim danima je narod dolazio. Počela je izgradnja Hrista Spasitelja, crkve koja je počela da se gradi pre Drugog svetskog rata, ali nakon dolaska komunističke vlasti taj materijal je razgrabljen, plac oduzeli, pa je tu kasnije napravljeno pozorište, koje se sada zove Adem Jašari. Mi smo na ime odštete dobili plac na kojem smo počeli izgradnjom nove crkve, ali desilo se šta se desilo, posle NATO bombardovanja crkva je ostala u nedovršenom stanju” priča otac Miroslav.
Foto: Otac Miroslav u Prištini
U crkvi u kojoj je službovao, kaže postojao je ikonostas, rub u duborezu, rad Debarske škole, o kome govori i Branislav Nušić o svojoj knjizi o Kosovu i kaže da ništa u životu lepše nije video od tog ikonostasa. Inače u svetu postoje još samo tri takva ikonostasa dva u Makedoniji, Sv. Spas u Skoplju i Jovan Bigorski u Debru, i jedan u Bugarskoj, taj je bio četvrti.
Sa tugom u očima i drhtavim glasom otac Miroslav se priseća marta 2004-te godine. “Nažalost došao je taj mart mesec 2004. kada su ti vandali došli i sve su to spalili, i crkvu, taj ikonostas je izgoreo, i kuća, stvari i moj auto. Tog dana sam se jedva, zahvaljujući rumunskoj jedinici KFOR-a, koji su tu noć izvuki mene i jos sedmoro Srba tu oko crkve i odveli nas u Englesku bazu, a kasnije su nas evakuisali do Gračanice, priseća se otac Miroslav. I posle pet, šest meseci dakle od prvog septembra ja sam došao u Lešak, i evo već trinaest godina mogu da kažem to sa ponosom da sam sveštenik koji se najduže zadržao ovde” kaže on.
Pored crkve u Lešku otac Miroslav se zajedno sa meštanima okolnih sela, trudi da obnovi svako crkvište, jer na ovim prostorima svako selo ima svoje crkvište koja su veoma stara.
“Crkvišta niču kao Feniks iz pepela, ali to je dokaz kakvi su moji vernici, da su zaista dobri i čestiti, i trude se i žele da obnove svako crkvište” dodaje naš sagovornik a kao potvrdu za ovu pohvalu Leštanima, navodi obnovljene crkve u selu Drenova, Postenju, Borjanici, Potkomlju, Ostracu gde je počela izgradnja crkve. Takodje postoji interesovanje kod ljudi u Donjem Krnjinu da se i to crkvište obnovi, kao i u selu Berberište gde nažalost nema našeg naroda”.
Meštani Leška a i cele parohije, prepoznali su dobrotu, skromnost i posvećenost crkvi i vernicima oca Miroslava . Hvali on njih, a hvale i oni njega. Ovo je priča o dobrom pastiru još bolje pastve.
Izvor: Radio Kosovska Mitrovica
