U prisustvu velikog broja vernika, manastir Banjska danas je proslavio ktitorsku slavu – Svetog kralja Milutina. Svetu arhijerejsku liturgiju služio je vikarni episkop novobrdski Ilarion uz sasluženje lokalnog sveštenstva.
Episkop Ilarion, u besedi vernicima, istakao je da se kralj Milutin pamti po tome što je za svaku godinu svoga vladanja gradio po jednu zadužbinu.
“Ovde smo se danas okupili na mestu koje svedoči o jednom i o drugom carstvu. O carstvu koje je prošlo, koje je nekad bilo, koga više nema, čiji odsjaj slave samo donekle vidimo, vidimo obnovljene ruševine jednog velelepnog zdanja koje je bilo sve u zlatu. Tog zlata nema danas, ali ima blistanja večne slave koje to zlato simboliše, blistanje carstva nebeskog koje je carstvo Hrista gospoda. To carstvo nam je izvojevao sveti Kralj Milutin i Dragutin kao i njihova majka Jelena. Osvojio je kralj Milutin mnoge krajeve, neki su ostali u srpskoj državi, a mnogo toga nije ostalo u njegovoj državi, nego drugi upravljaju tim zemljama, ali i tamo gde drugi upravljaju zemljama ostala je slava Milutinova, ustvari nije Milutinova nego slava Hrista gospoda“, rekao je Ilarion.
Proslavi ktitorske slave, pored predstavnika lokalne samouprave, prisustvovala je i pomoćnica direktora Kancelarije za KiM Milena Parlić.
Manastir Banjska, zadužbina Stefana Uroša II Milutina Nemanjića sagrađen je u 14. veku. Sveti kralj Stefan Uroš II Milutin Nemanjić podigao je manastir Banjsku sa sabornim hramom posvećenom Svetom arhiđakonu Stefanu, zaštitniku dinastije Nemanjić, za samo četiri godine (1312 – 1316).
Crkva je izgrađena na mestu starijeg porušenog hrama, gde je za vreme Uroša prvog bilo sedište Banjske episkopije. Milutin je episkopiju pretvorio u igumaniju. Manastirsku lavru stavropigijalnog ranga, po redu četvrtu iza Studenice, Mileševe i Sopoćana, odredivši je za svoju grobnu crkvu.
Manastir Banjska duhovno je oživeo 15. avgusta, 2004. godine kada su ponovo zazvonila zvona. Svetu liturgiju služio je blaženopočivši patrijarh srpski Pavle, sa još osam arhijereja i mnogo sveštenstva i naroda.
