Kosovske vlasti grade put do zapaljenih i napuštenih albanskih kuća, čija je rekonstrukcija nedavno započela u okviru najavljenog programa povratka Albanaca u neseljima Brđani i Mikronaselje. Međutim, put prolazi preko sada izoranog starog gradskog groblja, čiji bi spomenici mogli biti stari nekoliko stotina godina. Parcela pripada SPC. Ona će narednih dana pokrenuti pitanje zaštite. Kosovska policija sutra ujutru izaći će na teren da utvrdi stanje. Predsedavajući SO Severna Mitrovica učiniće isto i daće izjavu za medije.
Kosovska vlada nedavno je, preko opštine Severna Mitrovica, pokrenula projekat povratka albanskog stanovništva na Sever. Planirano je da kuće koje su tokom rata zapaljene i napuštene – sada budu obnovljene.
Do pojedinih kuća, u ovim naseljima, putnom infrastrukturom fizički više nije moguće prići, te je opština započela i izgradnju puta.
Put se gradi u neposrednoj blizini, odnosno ispod crkve Svetog Dimitrija. Danas smo zatekli tri radnika, kao i tešku mehanizaciju, odnosno dva kamiona i jedan bager.
Oni su sa kamionima i bagerom raščišćavali rastinje i oslobađali deonicu koja vodi do oštećenih kuća.
Radnici albanske nacionalnosti su nam potvrdili da se tu gradi put.
Međutim, u izrovanom rastinju, na nekoliko mesta, pomaljaju se kameni nadgrobni spomenici, kao i ostaci ljudskih kostiju.
Ukoliko se ovaj put bude završio, on će proći starim gradskim grobljem, na koje su i sami Mitrovčani prethodnih godina gotovo i zaboravili, iako je u pitanju, ne samo verski, već istorijski, ali i umetnički artefakti.
Staro suvodolsko groblje je gradsko groblje u Kosovskoj Mitrovici na kojem je poslednja sahrana obavljena pedesetih godina prošlog veka (1953). Prema preliminarnim procenama, na groblju ima spomenika starih nekoliko stotina godina godina.
Da bi to moglo biti tako, ukazuje i profesorica na Filološkom fakultetu prištinskog univerziteta u Kosovskoj Mitrovici, Mitra Reljić. Ona se decenijama bavi proučavanjem srpskih grobalja na Kosovu i u Metohiji.
„Znam da su to spomenici istog tipa kao sa srednjovekovne nekropolje u Gornjoj Brnjici, koju su obradili pokojni Milan Ivanović i dr Dragan Đukić. Sa svojom monogorafijom o ovoj nekropolji, to je najbolje obrađena studija o srednjevekovnim nadgrobnim spomenicima“, kazala je Reljić za KoSSev.
Reljić takođe ukazuje i na to da je za Suvodolsko groblje karakteristično i to što je svaki nadgrobni spomenik različit, i da osim urezanog krsta oni nemaju natpise, kao što je to karakteristika spomenika novijeg datuma – 19. vek.
„Prema svojoj izradi, svaki je drugačiji“, dodaje Reljić.
