Navršilo se godinu dana od sukoba učesnika protesta organizovanog u Zvečanu zbog nasilnog zauzimanja zgrada lokalnih samouprava u tri opštine na severu i Kfora, koji se našao na liniji razdvajanja okupljenih Srba i kosovske policije. U tom sukobu u kome je korišćeno mnogo suzavca i šok bombi, povređeno je pedesetak građana i oko 90 vojnika Kfora. Godinu dana kasnije, albanski gradonačelnici su i dalje na vlasti u sve četiri opštine na severu.
Gradonačelnici albanske nacionalnosti, koji su uz asistenciju jakih snaga specijalne policije, 26. maja prošle godine nasilno ušli u zgrade lokalnih samouprava u Zvečanu, Leposaviću i Zubinom Potoku, izabrani su na lokalnim izborima organizovanim aprila 2023. godine, na severu Kosova. Do ovih izbora je došlo nakon odluke Srba na severu da u novembru 2022. napuste kosovske institucije zbog odluke kosovske Vlade da se izvrši preregistracija vozila sa srpskih na kosovske tablice. Ove izbore bojkotovali su i srpski politički subjekti i građani iz srpske zajednice.
Od četiri opštine na severu Kosova, jedino je u Severnoj Mitrovici stupanje na dužnost novoizabranog lokalnog rukovodstva proteklo mirno, zbog fizičke odvojenosti opštine Severna Mitrovica od Privremenog organa opštine Kosovska Mitrovica.
U ostalim opštinama, gradonačelnici su u pratnji policije radi stupanja na dužnost, 26. maja nasilno ušli u zgrade privremenih organa, što je izazvalo veliko negodovanje građanstva. Nezadovoljstvo je kulminiralo 29. maja u Zvečanu.
Tokom sukoba sa Kforom uhapšeni su Radoš Petrović i Dušan Obrenović. Obojica su osuđeni na po pola godine zatvora. Petrović je na slobodu izašao u junu uz kauciju. Obrenović je pušten novembra. Nakon završenog sukoba uhapšeno je još nekoliko Srba protiv kojih se vode sudski procesi.
Tokom narednih meseci, Srbi sa severa su se danonoćno smenjivali na protestima ispred zaposednutih zgrada lokalnih samouprava ponavljajući svoje zahteve – oslobađanje privedenih, povlačenje specijalnih policijskih snaga iz opštinskih zgrada sa severa i da nelegitimno izabrani gradonačelnici ne dolaze u zgrade opština na severu Kosova. Ispred Opštine Zvečan bili su stacionirani pripadnici Kfora kao i specijalne jedinice Kosovske policije. Radnici Privremenog organa opštine Zvečan svakodnevno su dolazili ispred opštine, kako bi se javili na svoja radna mesta.
Usledio je zahtev Srba za raspisivanje peticije za smenu gradonačelnika. Peticija je organizovana, prikupljen je dovoljan broj potpisa u sve četiri opštine i izbori za smenu gradonačelnika održani su 21. aprila ove godine. Iako su inicirali organizovanje ovih izbora, Srbi su ih ipak bojkotovali.
Godinu dana kasnije albanski gradonačelnici su i dalje na vlasti. Srpske zastave na samoj opštinskoj zgradi, zamenjene su kosovskim, a pored ulaza, postavljene su trojezične table, sa simbolima kosovske državnosti.
Ispred Opštine Zvečan nema Kfora, samo su sporadično prisutni pripadnici Kosovske policije. Radnici Privremenog organa se i sada u manjem broju okupe ispred zgrade u kojoj su do pre godinu dana radili.
Kvalitet života građana na severu Kosova u ovih godinu dana, značajno je opao, najpre nakon odluke Prištine da u junu 2023. zabrani ulazak srpske robe i štampe na Kosovo. Nakon sukoba u Banjskoj 24. septembra 2023. godine, Priština intenzivira donošenje jednostranih odluka koje administrativno komplikuju život srpske zajednice. Poslednje u nizu takvih odluka su ukidanje dinarskog platnog prometa na Kosovu i zatvaranje filijala jedine preostale srpske banke – Banke Poštanska štedionica.
