Monografija prof. dr Goluba Jašovića pod nazivom “Onomastika sliva reke Kosanice”, promovisana je sinoć u Gradskoj biblioteci “Vuk Karadžić” u Severnoj Mitrovici.
Pored tri kraća tematska okvira (Uvodne napomene, Dosadašnja dijalektološka i monomastička proučavanja, O govoru okoline Kuršumlije), ova monografija sadrži i dva poglavlja: Semantička i tvorbena analiza i Onomastička građa.
Programsku glavninu zapravo čini tematska celina Antroponimija Kosanice (u 40 punktova, autor je zabeležio blizu 5.500 antroponimijskih jedinica) sa svojim delovima Porodični nadimci, Prezimena, Lična imena, Hipokoristici i Lični nadimci.
O knjizi su govorili prof. dr Dragana Radovanović, doc. dr Jelena Bajović i Milica Utvić, studentkinja Filozofskog fakulteta u Kosovskoj Mitrovici.
Dragana Radovanović kaže da je ovo značajna i vredna knjiga kao naučni rezultat, kao osnova budućih istraživanja, a na izvestan način i kao dragocena stavka u Nacionalnom istorijskom arhivu.
“Prostor koji intenzivno pred našim očima postaje pust, podrazumeva gubitak pamćenja, o tome na više mesta govori autor. Ubrzano pristiže vreme u kome nećemo imati šta, odnosno od koga da popisujemo. Ova i slične knjige otimaju od pretećih zaborava, ono što je danas preživelo.”
Radovanović je ukratko objasnila značenje pojma “onomastika”.
“Onomastika se bavi popisom svega onoga što nosi ime, od toponima, mikrotoponima… Možemo popisivati imena ljudi, imena porodica, nadimaka, plemena, naziva potoka, reka, svakog kamena… i pored te vrednosti što ćemo mi popisati, znači te činjenice na terenu, bitna je interpretacija tih činjenica.”
Doc. dr Jelena Bajović na Katedri za ruski jezik, pročitala je recenziju prof. dr Stanislava Stankovića, od koje izdvajamo sledeće:
“Imajući u vidu najnovije društvene i geopolitičke okolnosti na Balkanu i sve izraženije migracije stanovništva posebno u planinskim oblastima Srbije, nesumnjiva vrednost ove znalački urađene monografije svakako leži i u sledećoj činjenici: recenzirani rukopis odličan je doprinos očuvanju srpskog onomastičkog blaga.”
Studentkinja Filozofskog fakulteta na Katedri za srpski jezik i književnost, Milica Utvić uporedila je sliv reke Kosanice sa Ibarskim Kolašinom i ističe da je sam tip sela reke Kosanice, sličan tipu sela Ibarskog Kolašina.
“Sela su pretežno brdsko-planinska sa izrazitim udaljenjem samih sela. Stanovništvo je takođe novijeg porekla. Pre svega sa terena Crne Gore, iz Ibarskog Kolašina, iz severne Metohije, ali ima i onog stanovništva koje je sa područja zapadne Srbije, ali i sa područja današnje Hrvatske.”
Jašović ističe da je izuzetno bitno da se imena sela i zaseoka ne zaborave da bi ih buduće generacije pamtile, a takođe i istorija.
“Do mog odlaska na teren u taj kuršumlijski kraj, to je kraj koji je skoro potpuno jezički neistražen. Imamo nekoliko manjih radova profesora Prvoslava Radića, mog profesora Milosava Vukićevića, a radova iz onomastike za taj kraj praktično i nema. To je prostor koji ima u prečniku negde oko 70 km. Moj teren je bio od sela Merdara, pa sve do sela Štave ispod Kopaonika i do sela Pločnika kod Beloljina. Prostor je ogroman, nažalost, taj kraj je malo ispitan, ti ljudi koji tamo žive to ne zaslužuju. Opština Kuršumlija je pre 40 godina imala oko 38 000 stanovnika, a danas jedva da ima 16 000 stanovnika.”
Tema kojom se Jašović bavi u knjizi, pripada mlađoj naučnoj disciplini onomastici, a to je mlada grana dijalektoloških istraživanja.
U Srpskoj akademiji nauka i umetnosti postoji Odbor za onomastiku, a na ovom polju radio je srpski najpoznatiji lingvista 20. veka Pavle Ivić, zatim Svetozar Stijović, a sada je među njima i prof. dr Golub Jašović.
Izvor: Kontakt plus radio
