Grupa nevladinih organizacija iz Kosovske Mitrovice koju čine NVO ,,Aktiv”, NVO,,Centar za zastupanje demokratske kulture –ACDC”, NVO ,,Humani centar Mitrovica” i NVO ,,Žensko pravo” izdale su danas zajedničko saopštenje u kome se najoštrije osuđuje prekomerna upotreba sile u akciji hapšenja direktora Kancelarije za Kosovo I Metohiju Marka Đurića. Takođe, one su u saopštenju, dale jasne preporuke za dalje delovanje kosovske Vlade i predstavnika Srba u cilju očuvanja mira i stabilnosti.
Saopštenje prenosimo u celosti:
“Nakon razgovora sa svedocima, učesnicima okruglog stola održanog juče u Severnoj Mitrovici i analize snimaka načinjenih prilikom jučerasnje akcije, najoštrije osuđuje nedvosmislenu upotrebu prekomerne sile specijalnih jedinica kosovske policije protiv građana, učesnika ovog sastanka i novinara koji su izveštavali o događaju.
Snimci, koji su juče obišli Kosovo i region, jasno ukazuju na etnički ostrašćeno i neprofesionalno delovanje pripadnika specijanih jedinica, na nasilje počinjeno protiv učesnika okruglog stola, među kojima je, da podsetimo, pored neformalnih predstavnika srpske zajednice, bilo i zvaničnika Vlade Kosova, odnosno ministar u Vladi Kosova. Povređivanje ljudi koji su se povinovali naređenjima i pokazivali očiglednu nameru da sarađuju sa policijom prilikom ove akcije, ukazuje na namernu demonstraciju sile I preovlađivanje etničke mržnje pripadnika specijalnih policijskih snaga nad profesionalizmom.
Stoga, potpisnici ovog saopštenja izražavaju javnu zabrinutost zbog primera represivnog institucionalnog delovanja na etničkoj osnovi, tj. zakonske i instituocionalne nezaštićenosti srpske zajednice na Kosovu.
Jučerašnji postupci specijalnih jedinica kosovske policije, koji su delovali po naređenju relevantnih institucija u Vladi Kosova, predstavljaju direktno kršenje osnovnih ljudskih i građanskih prava, uključujući zaštitu protiv degradirajućeg tretmana i mučenja, pravo na okupljanje i slobodu izražavanja I pravo na informisanost i slobodu izveštavanja.
Posebnu zabrinutost predstavlja neprofesionalno i nasilnoo phođenje pripadnika specijalnih jedinica prema novinarima i snimateljskim ekipama medija koji su tamo
obavljali svoj posao, nanošenje telesnih povreda i uništavanje njihove imovine.
Shodno svemu navedenom, grupa civilnih organizacija, potpisnice ovog saopštenja, zahtevaju sledeće:
- Da Vlada Kosova i Ministarstvo unutrašnjih poslova nalože hitnu istragu o upotrebi prekomerne sile prilikom događaja u Severnoj Mitrovici, 26. marta 2018. godine i primeni sve zakonske mere protiv lica koja su, prema ličnom nahođenju ili komandnom odgovornošću, nanela telesne povrede i povrede dostajanstva učesnicama i učesnicima okruglog stola u Severnoj Mitrovici.
- Da Kancelarija Evropske unije i Misija vladavine prava EU – EULEX aktivno učestvuju u naporima oko razjašnjenja okolnosti koje su dovele do angažovanja specijalnih jedinica i proceni zloupotrebe ovlašćenja i postupanja ove jedinice.
- Da Kosovska novinarska asocijacija i organizacije civilnog društva širom Kosova osude nasilje nad novinarima i uništavanje njihove imovine prilikom izveštavanja sa okruglog stola održanog u Severnoj Mitrovici.
Od političkih predstavnika srpske zajednice na Kosovu i njenih predstavnika u Vladi i parlamentu Kosova zahtevamo:
- Da umesto zamrzavanja učešća u kosovskim institucijama, preduzme odlučne institucionalne korake za zaštitu interesa i prava srpskih građana na Kosovu;
- Da, koristeći sav svoj uticaj i pregovarački potencijal, pokrenu inicijativu revizije zakonskog okvira i praksi koje se odnose na delovanje specijalnih jedinica kosovske policije u većinski srpskim sredinama, da potenciraju na jačanju sistema civilne kontrole, odnosno većem ucešću predstavnika nevećinskih zajednica u mehanizmima kontrole specijalnih policijskih snaga;
- Da, shodno obrascima isključujućeg političkog odlučivanja koji su se pokazali prilikom jučerašnjih nemilih događaja u Severnoj Mitrovici, preduzme strateške korake za sprečavanje formiranja sličnih potencijalnih poluga represije ka nevećinskim zajednicama na Kosovu.
